สมศักดิ์เจียมฯ สรุปย่อ 4 ร่าง พรบ.ปรองดอง

ที่มา Thai E-News

โดย รศ.ดร.สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล
30 พฤษภาคม 2555

กำลังกลายเป็นเรื่อง "ตลก" ที่ไม่ตลกเสียแล้ว ทีตอนนี้ มี ร่าง พรบ.ปรองดอง เสนอเข้าสภา 4 ร่าง โดยที่ทุกร่าง (แม้แต่ร่างของ สนธิ บัง) ล้วนมีกำเนิดมาจาก พรรคเพื่อไทย

(1) ร่าง สนธิ บัง ดาวน์โหลด ได้ที่นี่ (ลิงก์)

ผมได้แสดงความเห็นเรื่องนี้ไปเยอะแล้ว จะขอข้ามไปในที่นี้



(2) ร่าง ฉบับ ณัฐวุฒิ กับพวก (ที่ นปช. เรียกว่า เป็น "ฉบับ นปช.")  ดาวน์โหลด ได้ทีนี่ (ลิงก์)

เนื้อหาโดยสรุป ก็เหมือนกับที่ จตุพร ณัฐวุฒิ แถลงข่าวไป ถ้าเปรียบเทียบกับ สนธิ บัง คือ ตัด มาตรา 3(2) นิรโทษกรรม รบ.ก่อน ออก ในส่วนผู้ชุมนุม ก็เขียนเพิ่มว่า "ยกเว้นโทษก่อการร้าย และความผิดต่อชีวิต"

ผมเคยเขียนไปก่อนที่จะได้เห็นตัวร่าง เมื่อเห็นแล้ว ก็ยืนยันว่า เป็นไปอย่างที่เขียนคือ ไอเดียจริงๆ คล้ายกับที่ผมเสนอไปเป็นเดือนๆ คือ การนิรโทษกรรม เฉพาะระดับล่าง ยกเว้นแกนนำทุกฝ่าย (รบ., นปช, พันธมิตรฯ) ไว้

อย่าง ที่ผมแสดงความเห็นไปแล้วว่า แม้ไอเดียนี้ จะตรงกับที่ผมเรียกร้องมาตลอด แต่การเพิ่งมาลุกลี้ลุกลนเสนอตอนนี้ ผมไม่ถึงกับชื่นชมอะไรนัก เพราะแสดงให้เห็นว่า ที่ผ่านมา ที่ไม่ทำ ไม่ใช่เพราะทำไม่ได้ จริงๆทำได้ (ทีพวกดีเฟนด์พรรคหลับหูหลับตาชอบยืนยันว่า "ทำไม่ได้ๆ") การเพิ่งมายื่นตอนนี้ เป็นการแสดงความไม่เอาไหนของคุณณัฐวุฒิ และพรรคเพื่อไทยโดยรวมเองว่า ไม่ยอมหาทางช่วยคนระดับล่างเป็นเวลานาน จนกระทั่ง มีเรื่องมีราว พรบ.ปรองดอง สนธิ บัง ซึ่งจริงๆ คุณณัฐวุฒิ และ นปช.คนอื่น ก็ยกมือให้ตอนเป็นรายงานต่อสภา จึงค่อยมาทำ "แก้เกี้ยว" ต่อมวลชน

ทีนี้ มันมีปัญหาเฉพาะหน้าสำคัญด้วยเกี่ยวกับร่างของณัฐวุฒินี้ คือ การยกเว้นโทษก่อการร้าย กับโทษทำร้ายชีวิตนั้น ถ้าตามรายชื่อนักโทษการเมืองเสื้อแดงตอนนี้ จะมีอยู่ถึง 8 คน ที่ไม่อยู่ในข่ายนิรโทษกรรมนี้ (จากทั้งหมด 54 คน ไม่นับ 112 อีก 12 คน)

ผมสงสัยว่าคุณณัฐวุฒิกับเพื่อนจะเอาอย่างนั้นจริงๆหรือ? เรื่องไม่รวม 112 นี่เดาได้อยู่แล้ว แต่ไม่รวม คนเสื้อแดงในคุก ที่มีในรายชื่อของนปช.เองถึง 8 คนนี่จะเหมาะสมแล้วหรือ?

(หมายเหตุล่าสุดไทยอีนิวส์ - อ.สมศักดิ์ อัพเดตเพิ่มเติม 01.00 )    ผมต้องขอ update ข้อมูลเรื่องคนเสื้อแดง "ในคุก" ที่จะไม่ได้รับนิรโทษ จาก ร่าง พรบ.ฉบับตู่เต้น

สรุปล่าสุด ตามข้อมูล คุณ Nithiwat Wannasiri ที่ตามเรื่องคนคุกอย่างใกล้ชิด ได้อย่างยอดเยี่ยม ตอนนี้ มีคนเสื้อแดง ที่โดนคดี ก่อการร้าย อยู่ 2 คน และคดี ฆ่าคนตาย อยู่ 6 คน รวมเป็น 8 คน ที่ จะไม่อยู่ในครอบคลุมการนิรโทษกร​รม ตาม พรบ. ตู่เต้น

แต่ว่าใน 8 คนนี้ มี 5 คนที่โดนคดีฆ่าคน โชคดีหน่อย คือได้ประกันตัวมาแล้ว ในขั้นฎีกา (แต่แน่นอนว่า ไม่ใช่ออกจากคุกแบบถาวร อาจจะถูกจับกลับเข้าไปใหม่ หรือตัดสินให้ผิด ต้องกลับเข้าไปใหม่ได้)

ดังนั้น จึงเหลืออยู่ในคุกจริงๆ ที่จะไม่ได้รับนิรโทษแน่ๆ ตาม พรบ. ตู่เต้น ณ เวลานี้ 3 คน (ก่อการร้าย 2 คน ฆ่าคน 1 คน)

(3) ร่าง ฉบับ สามารถ แก้วมีชัย กับพวก
ดาวน์โหลด ได้ที่นี่

เนื้อหาโดยสรุป เหมือนฉบับ สนธิ บัง ทุกอย่าง

ยกเว้นแต่ว่า ในมาตรา 3 ที่ของ สนธิ บัง เขียนไว้เรื่อง "การแสดงออกทางการเมือง" น้้น ฉบับนี้ เอาข้อความที่มีอยู่ในเอกสารประกอบของ สนธิ บัง มาใส่เพิ่มขยายความให้ชัดเจนว่า การแสดงออกทางการเมืองที่ว่าหมายถึงอะไรบ้าง (ซึงดังที่เคยเขียนไปเหมือนกันว่า ในคำอธิบายน้้น ชัดเจนว่า "การแสดงออก.." ไม่รวม 112) คือ ข้อความประเภท "...การต่อต้านรัฐ การดำเนินการขัดขวางเจ้าหน้าที่..."

สรุปคือ เหมือนฉบับ สนธิ บัง ทุกอย่าง เพิ่มแค่ตรงนี้ (ซึ่งก็เอามาจากเอกสารประกอบ กม.ของฉบับ สนธิ บัง)

(4) ร่าง ฉบับ นิยม วรปัญญา กับพวก
 ดาวน์โหลด ได้ทีนี่

ฉบับนี้ ต้องเรียกว่าเป็น ฉบับที่ "เว่อร์" ที่สุด และมีความต่างในแง่ถ้อยคำรูปแบบ มากกว่าของคนอื่น ถ้าใครเคยอ่าน พรบ.นิรโทษกรรม ในอดีตบางฉบับ เช่น ฉบับ 2500 พรบ.ฉบับนี้ ใช้วิธีการร่างแบบนั้น (เข้าใจว่า คงเลียนแบบเรื่องถ้อยคำสำนวนมาด้วย)

ฉบับนี้ ระบุไปตรงๆเลยว่า เป็นการ "นิรโทษกรรม" (ฉบับอืน ไมใช้คำนี้ตรงๆกัน) แล้วก็ไล่เรียงว่า นิรโทษกรรม ใครบ้าง ก็มี

(ก) การ "ปฏิรูปการปกครอง..." (รัฐประหารนันแหละ) 19 กันยา
(ข) การชุมนุมหรือการแสดงออกทางการเมือง เพื่อต่อต้าน (ก)
(ค) การกระทำของบุคคลที่ถูกผลกระทบจากประกาศ ของ คปก (อันนี้ต้องการให้หมายถึงคดี คตส.ต่างๆ)
(ง) การกระทำของเจ้าหน้าที่ เพื่อสลายการชุมนุม ฯลฯ

สรุปแล้ว หลักการก็เหมือนกับฉบับ สนธิ บัง เช่นกัน แต่รวมกรณี รัฐประหาร 19 กันยา เข้าไว้ด้วย

++++++++++++++++++++++++++++++++++

หมายเหตุเพิ่มเติมจาก อ.สมศักดิ์

ผมขอพูดถึง ร่าง พรบ.ปรองดอง ฉบับ ณัฐวุฒิ ("นปช.") อีกนิดนะ

ดังที่ผมเขียนไปตั้งแต่เมื่อวาน​ การร่างแบบฉุกละหุกเพื่อ"แก้เกี้ยว"กระแสความไม่พอใจของมวลชนนี้ มันทำให้มีปัญหาสำคัญมากอันหนึ่ง​ คือ จะมีนักโทษการเมืองเสือแดง 8 คน (จาก 54 คน ไม่รวม 112 อีก 12 คน) ที่จะไม่อยู่ในข่ายได้รับการนิรโ​ทษ เพราะโดนคดีก่อการร้าย และพยายามฆ่า (ดูหมายเหตุเพิ่มเติมด้านบน-thaienews)

ทีนี้ ไอเดียของร่าง ฉบับ ณัฐวุฒิ นี้ ก็เป็นแบบเดียวกับที่ผมและอีกหลาย​คนเสนอมาหลายเดือน แต่ นปช.และเพื่อไทย ไม่คิดจะทำ (พวกดีเฟนด์ แบบหลับหูหลับตา ก็อ้างว่า "ทำไม่ได้ๆ")

นั่นคือ หาทางนิรโทษเฉพาะระดับล่าง แต่ไม่นิรโทษระดับแกนนำทุกฝ่าย (นปช., รบ.อภิสิทธิ์, พันธมิตรฯ)

ทีนี้ ผมเข้าใจว่า ด้วยความที่ร่างฉุกละหุก คุณณัฐวุฒิ กับพวก ก็เลยใช้วิธีกำหนดเรื่อง คดีก่อการร้าย กับ พยายามฆ่าไว้ เพื่อให้เหลือระดับแกนนำทุกฝ่ายไ​ว้ (เพราะพวกนี้ โดน 1-2 คดีนี้กัน แต่จริงๆ อย่างทีเพิ่งพูด ระดับล่างหลายคน ก็โดน ผมเข้าใจว่า ไมใช่เฉพาะเสื้อแดง พันธมิตรฯ ก็มีที่ไมใช่แกนนำ แต่โดน ก่อการร้าย)

ตอนที่ผมเริ่มเสนอไอเดียเรืองนี้ ผมก็เคยพยายามร่างเหมือนกันว่า ทำยังไง จะนิรโทษ เฉพาะระดับล่างทุกฝ่าย แต่ไม่รวมระดับทุกฝ่ายไว้ ก็ยอมรับว่า มันยากอยู่ในแง่การเขียนเป็นภาษ​ากฎหมาย

แต่ใจผมก็ยังเห็นว่า มันพอมีวิธีเขียนอยู่ ด้วยการระบุลงไปให้ชัดเจนเลย (ระบุชื่อ นปช. และ พันธมิตร และระบุว่า "ระดับแกนนำ" อะไรแบบนี้)

ในทาง กฎหมาย อาจจะไม่ orthodox ("ตามตำราเคร่งครัด") แต่ผมว่า ไม่น่าจะผิด และน่าจะทำได้

แต่แน่นอน ปัญหาคือ จะมีวิธีเขียนจำกัดความคำว่า "แกนนำ" อย่างไร

ผมเคยคุยกับ อ.วรเจตน์ เรื่องนี้เหมือนกัน ก็เห็นตรงกันว่า มันยากเหมือนกัน แต่เนื่องจาก ทางนิติราษฎร์เอง มีข้อเสนอของตัวเอง (แก้รัฐธรรมนูญ เพิ่มหมวดใหม่ ตั้งกรรมการใหม่) ก็เลยไม่ได้คุยกันอย่างละเอียดจริงจังว่า ถ้าจะเขียนจริงๆ จะทำยังไง

อันหนึ่ง ที่ผมเคยเขียนไปแล้วเหมือนกันวา​ มีวิธีที่ทำให้ "ง่าย" ขึ้นไปหน่อย ในแนวนี้ คือใช้ "โมเดล 14 ตุลาฯ" คือ นิรโทษกรรม พวกประชาชนทั้งหมด แต่ไม่นิรโทษกรรม เจ้าหน้าที่รัฐเลย ซึ่ง จะได้ผลในแง่ของการช่วยทั้ง 2 ฝ่าย คือ เสื้อแดง กับ พันธมิตรฯ แต่จะเป็นการช่วยที่รวมแกนนำทั้​ง 2 ฝ่ายไปด้วย ไม่ยกเว้น (ซึ่งเสื้อแดง หลายคน คงไม่ต้องการ) แต่ก็มีข้อดีที่ ยกเว้นเรื่อง การฆ่าประชาชน ของรัฐบาลที่แล้ว

สรุปแล้ว เรื่องไอเดียนี้ (นิรโทษ คนธรรมดา ยกเว้นแกนนำทุกฝ่าย) ที่ผมและหลายคนเสนอไปนาน แต่ นปช. ไม่ทำ เพิ่งมาทำนี้ แสดงว่า ทำได้ ปัญหาคือ ด้วยเวลาจำกัดขนาดนี้ การร่างแบบฉุกละหุกแบบนี้ มีปัญหาแน่ๆ เรื่อง 8 คนของ เสื้อแดง ในคุก ที่จะไม่ได้รับนิรโทษกรรม  (ดูหมายเหตุเพิ่มเติมด้านบน-thaienews)

หมายเหตุเพิ่มเติมอีกอันหนึ่งจาก อ.สมศักดิ์

อย่างที่เขียนไปเมื่อวานแล้วเช่นกันว่า ตอนนี้ ที่น่าห่วงแทนมากที่สุดคือคนธรร​มดาที่อยู่ในคุกนี่แหละ ว่า ใจคอพวกเขา คงไม่ดีมากๆ

ใครที่อยู่ในคุกมานานขนาดนี้ พอมีข่าว รูปธรรม เลยว่า มี พรบ. ที่จะทำให้ปล่อยเป็นอิสรภาพได้ รับรองว่า อดไม่ได้ จะต้องตื่นเต้นมากๆ

ตอนผมติด 6 ตุลาฯ แล้วเกรียงศักดิ์ออก พรบ.นิรโทษกรรม เราก็รู้กันไม่กี่วัน (จำไม่ได้ อาจจะแค่วันเดียว) แต่ตอนนั้นเกรียงศักดิ์เข็นพรบ.ดังกล่าวผ่านสภาทีเดียว 3 วาระ ในวันเดียว ค่ำวันนั้น เราก็ได้ปล่อยตัว แต่ใจคอระหว่างที่รอฟังข่าว ก็ตื่นเต้นกระวนกระวายอยู่ไม่น้​อย

(ดังที่ผมเขียนไปว่า ในอดีตนั้นพรบ.นิรโทษฯทุกอัน เขาเข็นกันออกมาแบบเร็วๆ ประเภท 3 วาระรวดอะไรแบบนั้น เพราะถ้าคิดจะปล่อยคนแล้ว ก็ไม่มีประโยชน์ทียืดเยื้อ ทรมานใจเปล่าๆ)

ปัญหาคือ ตอนนี้มีร่าง 4 ฉบับ ที่ล้วนมีกำเนิดจากเพื่อไทย ทั้งนั้น

เฉพาะการที่มีร่างถึง 4 ฉบับ ก็หมายความว่า การอภิปรายในสภา เฉพาะวาระแรกวาระเดียว อาจจะกินเวลาเป็นวันๆ ถ้าไม่ใช่หลายวัน ไม่นับรวมอีก 2 วาระอีก โอกาสจะผ่านเร็วๆน่าจะมีน้อยมาก

บอกตรงๆว่า คิดแล้วก็เซ็งแทนคนในคุก นอกจากที่ผานมา เพื่อไทย-นปช.จะไม่ยอมทำ อย่างทีเพิ่งมาทำนี้ คือหาทางนิรโทษกรรมให้พวกเขาก่อ​น กลับเอาชะตากรรมพวกเขาไปผูกอยู่​กับประเด็นช่วยทักษิณ (และโดยปริยาย คือ ปล่อยคดีอภิสิทธิ์ด้วย) ซึ่งไม่แฟร์มากๆ

ถึงเวลา เหมือนว่าอิสรภาพจะ"ใกล้แค่เอื้อม" ก็ยังต้องมาทรมานใจ ลุ้นกันใจหายใจคว่ำาอีกว่า จะออกหัวออกก้อย หรือ ออกทางไหน

เป็นคนธรรมดาๆ ในประเทศนี้ มันลำบากอย่างนี้แหละ แม้แต่ในขบวนที่อ้างว่า เป็น "ประชาธิปไตย"